شناسنامه تاریخی مشهد در کاوش‌های باستان‌شناسی اطراف حرم مطهر امام رضا(ع)
تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۵۸۷۳۱۶
ایسنا/خراسان رضوی یک پژوهشگر و باستان‌شناس به بررسی شناسنامه تاریخی مشهد در کاوش‌های باستان‌شناسی اطراف حرم مطهر رضوی پرداخت.
اگرچه مطالعات و بررسی‌های باستان‌شناسی وجود زیستگاه‌های کهنی از حدود ۷۰۰۰ سال تا دوره‌های متاخر را در دشت مشهد تایید کرده که اکنون به صورت تپه‌ها ومحوطه‌هایی باقی مانده‌اند، اما در شهر مشهد به جز تعداد اندکی بنای باقیمانده شاهد دیگری بر قدمت و توالی حیات این شهر موجود نیست و دلیل آن سرعت تغییر و تحول و ساخت و سازی است که در شهر مشهد رخ داده زیرا از وقتی چنگیز خان مغول مشهد را «دارالامان» قرار داد و دیگر شهرهای خراسان بزرگ را ویران کرد، مردم آواره به مشهد هجوم آوردند و پس از آن هم جاذبه حرم مطهر امام رضا(ع) موجب شد که بر تعداد مجاوران افزوده شود و زمین مشهد به‌خصوص در مجاورت حرم مطهر همواره زیر و رو و تغییر و تحول یابد و اثری از زیستگاه‌های کهن بر جای نماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خاکبرداری اطراف حرم مطهر به منظور ایجاد زیر گذر در سال ۱۳۷۰ زمینه مطالعات باستان‌شناسی را در برش‌های حاصل از خاکبرداری و همچنین بر روی خاک‌هایی که باید برداشته می‌شد، فراهم آورده بود و ما با استفاده از فرصت با موافقت و مساعدت معاون وقت فرهنگی آستان قدس رضوی از اول اردیبهشت سال ۱۳۷۰مطالعات میدانی خود را آغاز و تا سال ۱۳۷۱ ادامه دادیم. مطالعات را به دو طریق پی گرفتیم؛ طریق اول مطالعه برش‌های ایجاد شده در محدوده مشخص که با تراش دیواره‌ها و تشخیص و مطالعه لایه‌ها همراه بود و طریقه دیگر کاوش در نقاط مختلف که در ابعاد متفاوت حفر شد و حتی الامکان سعی شد ترانشه‌ها به خاک بکر برسند. در برش‌ها و ترانشه‌ها بقایای معماری، سنگ قبرها، اسکلت‌ها، چاه‌ها، کانال‌های آبرسانی، قنات‌های متروک اشیای متنوع سفالی و چینی و سنگی و فلزی به فراوانی جمع‌آوری شدند که به لحاظ مطالعاتی از ارزش بسیار زیادی بر خوردار بودند.
مطالعات باستان‌شناسی نشان دادند که سطح زمین در مشهد قبل از ساخت وساز اولیه ناهموار و تپه ماهور بوده به گونه‌ای که یکی از گمانه‌ها در ابتدای خیابان طبرسی در عمق ۱۵ متر به خاک بکر رسید، در حالی که گمانه‌ای در نزدیکی مسجد هفتاد و دو تن در عمق حدود هشت متر به خاک بکر رسید و در نزدیکترین نقطه نسبت به ضریح مطهر که در زیر کف ایوان طلای صحن آزادی حفر شد، در عمق ۴ متر از کف فعلی بقایای معماری فضاهایی مثل کف اتاق گچ‌اندود، کوره، تنور و یک اتاق تدفین سردابه‌ای شکل آجری مشاهده شد.
مطالعه لایه‌ها و بقایای معماری و اشیای جمع‌آوری شده نشان داد که به احتمال زیاد نخستین ساکنان پیرامون حرم مطهر اوایل اسلام و احتمالاً بعد از شکل‌گیری حرم ساکن شده وکم کم به اطراف گسترش یافته‌اند، البته این امر نباید با قدمت زیاد شهر نوقان یا بخشی از مشهد کنونی منافات داشته باشد، زیرا مطالعات ما منحصر به پیرامون حرم بوده و جهت پی بردن به پیشینه قطعی شهر مشهد باید در نقاط دیگر مثل محله نوقان اقدام به کاوش باستان‌شناسی کرد. اما با اطمینان می‌توانم اظهار نظر کنم که مطالعات باستان‌شناسی ما برای نخستین‌بار منجر به کسب اطلاعات علمی از گذشته مشهد شده است.
یادداشت از رجبعلی لباف خانیکی، پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری حرم مطهر رضوي باستان شناسي هویت تاریخی مشهد امام رضا ع باستان شناسی حرم مطهر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۸۷۳۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غبارروبی و عطرافشانی ضریح مطهر حضرت معصومه (س) + تصاویر
حضرت فاطمه معصومه (س) فرزند امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر (ع) و خواهر گرامی حضرت علی بن موسی الرضا (ع) است. حرم مطهر این حضرت در شهر قم واقع شده است. آن بانوی گرامی القاب بسیاری داشت، اما مشهورترین لقب وی معصومه است، برادر ایشان امام رضا (ع) او را به این لقب خوانده است.
زیارت حرم مطهر ایشان ثواب و حسنه بسیاری دارد و تاکید بسیاری شده است. در حدیثی از علی بن موسی الرضا آمده‌است که: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده‌است».
اول ذی القعده سالروز ولادت ایشان است روزی که در تقویم کشورمان روز دختر نامگذاری شده است و در آستانه میلاد حضرت معصومه (س) قرار داریم.
شهروند خبرنگار ما لحظه غبارروبی و عطرافشانی ضریح مطهر حضرت معصومه (س) را به اشتراک گذاشت.
منبع: شهروند خبرنگار - قم
بیشتر بخوانید:
غبارروبی و عطرافشانی آستان مقدس امامزاده سیدهاشم (ع) در انابد + فیلم
برای یادگیری اصول تصویربرداری خبری به صفحه «آموزش تصویربرداری برای شهروندخبرنگاران» مراجعه کنید
باشگاه خبرنگاران جوان شهروند خبرنگار شهروند خبرنگار
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت